Landgebruik
Namen van bepaalde stukken land worden ook wel toponiemen genoemd. Vaak zit er achter de toponiemen een verhaal over het ontstaan of het landgebruik van het gebied. Deze veldnamen kunnen op verschillende schalen aanwezig zijn. De gebieden kunnen in oppervlakte flink verschillen.
Dit is ook zo te zien in de IJsselpoort. In tijden dat het gebied vooral agrarisch gebruikt werd, was het erg handig om veldnamen te hebben, aangezien toen duidelijk aangeduid kon worden waar het bepaalde stuk grond te vinden was. Vaak hadden ze een naam die duidt op de aanwezigheid van bepaalde dieren, vegetaties of landschappelijke elementen. Ook in de IJsselpoort was dit het geval.
​
Vaak bestaat een naam uit twee elementen; een beginelement en een slotelement. De meest voorkomende slotelementen in de IJsselpoort zijn ‘broek’, ‘veld’ en ‘waard’.
Wanneer een gebied eindigde op ‘broek’, gaf dit aan dat deze plek nat was en vaak door een rivier of beek werd overstroomd, of dat hier sprake was van kwel. Voorbeelden hiervan zijn de Giesbeekse Broek en de Lathumse Broek.
Wanneer een gebied een veldnaam had welke eindigde op ‘veld’, betekende dit in het rivierengebied dat het een stuk oeverwal betrof waar akkerbouw werd bedreven. In het zandlandschap betekende veld juist 'woeste grond': heide en stuifzanden.
​
Het laatste slotelement welke ook regelmatig voorkwam, is ‘waard’. Waar we nu ‘uiterwaard’ tegen zeggen, werd in vroegere tijden simpelweg ‘waard’ gezegd. Deze zijn ontstaan dankzij de rivier en liggen er vaak pal naast. Het enige wat vaak nog staat tussen de waard en de rivier, is de zomerdijk.
​
Hieronder worden een paar voorbeelden gegeven, zodat een beeld geschept kan worden over de benaming van de verschillende gebieden in de IJsselpoort.
​
- Over de lange wal
Dit stuk land ligt vrij ver van de IJssel af. Tussen de IJssel en ‘over de lange wal’ ligt een wal of dijk om het water tegen te houden. Daarom is het vrij logisch dat het gebied daar ‘over de lange wal’ heet, achter de dijk dus.
- Overhaagse weiden
Het stuk land wat de Overhaagse weiden werd genoemd, lag vlak naast de plek waar voormalig kasteel Overhagen lag. Dit was ook telkens agrarisch grasland, vandaar dat dit weiden werd genoemd.
- Baarsche veld
Het Baarsche veld ligt op de plek vlak naast het buurtschap ‘Bahr’, dus is ‘Baarsche’ een verbastering van Bahrse, ofwel het veld van Bahr. Dit zijn agrarische gronden.
- Bewesten den kleinen Vosdijk
Vroeger, wanneer de IJssel overstroomde, kwam het water bij extreem hoogwater tot aan de Vosdijk. Deze dijk stond haaks op de IJssel. Vandaar dat het mogelijk was om het in vier stukken te delen. Zo is er de ‘Bewesten den grote Vosdijk’, maar ook de ‘Beoosten den kleinen Vosdijk’. Het ‘beoosten’ of ‘bewesten’ gaat vanzelfsprekend over of het aan de oost- of westkant van de Vosdijk ligt. Het ‘kleinen’ of ‘grote’ gaat ook vanzelfsprekend over of het gebied relatief groter of kleiner is dan de andere. De naam ‘Vosdijk’ komt waarschijnlijk door de aanwezigheid van vossen op deze plek.
Kaart met toponiemen van het IJsselpoort gebied